BỐN HẠNG NGƯỜI TRÊN THẾ GIAN

Đức Phật dạy có bốn hạng người có mặt trên thế gian này:

1. Hạng thứ nhất: là hạng người lo làm khổ mình, chuyên làm khổ bản thân mình.

2. Hạng thứ hai: là chuyên làm khổ người khác.

3. Hạng thứ ba: là chuyên làm khổ mình và làm khổ người khác.

4. Hạng thứ tư: là không làm khổ mình và không làm khổ người khác.

NGƯỜI LO LÀM KHỔ MÌNH, CHUYÊN LÀM KHỔ BẢN THÂN MÌNH

Là hạng người chỉ biết sống một cuộc đời buông xuôi, lêu lổng, lười biếng, cờ bạc, rượu chè, say sưa, ỷ lại, buông thả cuộc đời mình theo con đường xấu xa, hẹp hòi tối tăm, không có lợi ích gì cả. Ðó là hạng người làm khổ mình.

NGƯỜI CHUYÊN LÀM KHỔ NGƯỜI KHÁC

Là những người sinh tâm điên đảo, xấu xa, độc ác, tàn bạo , dối trá để phỉnh gạt, để lấy tài sản, tiền bạc người khác, của mọi người về làm của mình, để sát hại, tù đày người khác, không biết sự đau khổ của người khác chính là sự đau khổ của mình.

Đức Phật dạy rằng:

- Ai cũng sợ gươm đao, ai cũng sợ sự chết, vậy hãy lấy tâm mình suy nghĩ cho tha nhân, chớ giết, chớ bảo giết.

- Ai cũng muốn xa tránh điều khổ, ai cũng muốn có hạnh phúc. Vậy hãy lấy tâm mình suy ra tâm người khác, đừng gây điều khổ cho người khác, đừng phá hại hạnh phúc của người khác.

- Ai cũng có gia đình, người thân yêu, muốn bảo bọc, muốn duy trì hạnh phúc được tốt đẹp. Vậy thì đừng phá gia đình, đừng phá thân nhân của người khác.

- Ai cũng muốn của cải, tài sản, tiền bạc của mình được trọn vẹn, yên ổn, vậy hãy lấy tâm mình suy nhân tâm của tha nhân/ người khác, giữ gìn của cải, tài sản của người khác, đừng xâm phạm, đừng gian tham, đừng bóc lột, đừng cướp giật.

NGƯỜI CHUYÊN LÀM KHỔ MÌNH VÀ LÀM KHỔ NGƯỜI KHÁC

Ðó là hạng người sống hoàn toàn không có luân lý, đạo đức, không có lý tưởng, không có nhân nghĩa. Chuyên sống với một suy nghĩ nhỏ hẹp, xấu xa, ích kỷ, tham lam, tàn ác, dối trá; làm những việc độc ác để vụ lợi ích kỷ cho bản thân mình, cho gia đình, phe nhóm, bang đảng của mình; nói những lời độc ác để thu lợi về cho mình, phỉnh gạt, lừa đảo, giết chóc, không tôn trọng tài sản, sự sống của người khác. Chiếm đoạt tài sản, tiền bạc của người khác, giết hại  người khác mà chẳng có lợi ích gì cho mình hết. Ðó là hạng người vừa làm khổ bản thân mình và chuyên làm khổ người khác.

NGƯỜI KHÔNG LÀM KHỔ MÌNH, KHÔNG LÀM KHỔ NGƯỜI KHÁC

Là những người biết sống theo luân lý, đạo đức, biết sống theo công lý, biết sống thế nào để đem lại an vui, hoan hỷ mà không gieo rắc tai họa, khiếp hãi, khổ đau; biết sống thế nào để đem lại hân hoan cho người khác. Họ không sống mà đem lại sự e dè, sợ sệt cho người khác. Ðó là những người luôn luôn nghĩ đến hạnh phúc của mình, hạnh phúc của người khác để tạo dựng một cuộc đời hạnh phúc cho tất cả, vì họ biết được rằng người khác có hạnh phúc thì mình mới có hạnh phúc, mình có hạnh phúc người khác mới có hạnh phúc.

Nếu bản thân mình chỉ lo hạnh phúc của mình mà phá hại hạnh phúc của người khác thì không thể nào riêng mình có hạnh phúc trong khi xung quanh mọi người bất hạnh, khổ đau, nghèo khó. Nếu mình giàu có, đủ ăn một ngày ba bữa trong khi xung quanh mình toàn là những người thiếu ăn, thiếu mặc, nghèo khổ thì không thể nào an vui giữa những sự thiếu thốn, nghèo khó, khổ đau của những người khác được.