VŨ TRỤ DƯỚI GÓC NHÌN CỦA GS TRỊNH XUÂN THUẬN VÀ Ph.D, NHÀ SƯ MATHIEU RICARD

…

GS Trịnh Xuân Thuận:

William Blake đã diễn tả hết sức ngoạn mục sự toàn nguyên của vũ trụ bằng các vần thơ sau:

Thấy được vũ trụ trong một hạt cát,

Và cả một thiên đường trong một bông hoa dại.

Nắm lấy cả vũ trụ trong lòng bàn tay,

Và cả vĩnh cửu trong một giờ.

Matthieu Ricard:

Khi nghe các câu thơ của Blake, tôi lại chợt nhớ đến bốn câu kệ của Đức Phật:

Thấy trong một nguyên tử,

Và trong mỗi nguyên tử,

Toàn thể thế gian,

Đó là điều bất khả tư nghì[1].

Các bản văn Phật giáo cũng nói rằng Đức Phật biết rõ bản thể cũng như sự đa dạng của các hiện tượng như xem trong lòng bàn tay của mình và Người có thể biến một sát na[2] thành vĩnh cửu và ngược lại.

Nếu người ta suy nghĩ kỹ về ý nghĩa của bốn câu kệ, người ta nhận ra ngay sự toàn giác của Đức Phật.

Chúng ta không cần xem Đức Phật như Thượng Đế. Chỉ cần hiểu rằng sự giác ngộ (Enlightenment) sẽ đưa đến một cái nhìn nhất nguyên về vạn vật và bản thể của chúng.

Thi sĩ, triết gia Ấn Độ Asva (Vô Ước) có viết:

Trong đại định, ta có thể nhìn xuyên suốt cái nhất nguyên của vũ trụ.

 Ngược lại, vô minh che lấp mất nhận thức đúng đắn về bản thể muôn loài.

…

[1] bất khả tư nghì: không thể hiểu được, không giải thích được.

[2]: sát na: một khoảng thời gian ngắn ngủi.