CHẤP VÀO CHỦ THUYẾT

Du sĩ Trường Trảo đến gặp Đức Phật, tuyên bố chủ thuyết của ông là:

- Tất cả đều không làm tôi thích thú!

Đức Phật hỏi lại, có phải 'tất cả' là bao hàm luôn quan điểm này của ông. Du sĩ vẫn một mực khẳng định ông không thích thú bất cứ gì.

Đức Phật dạy:

-          Đa số nói như vậy, nhưng về sau vẫn chấp thủ một quan điểm. Chỉ có một số ít sau khi thấy mâu thuẫn nội tại trong quan điểm mình, liền từ bỏ tất cả quan điểm.

Đức Phật phân tích: 

-          Một số người tuyên bố: ‘Tất cả đều làm tôi thích thú!’. Một số người tuyên bố: ‘Tất cả đều không làm tôi thích thú!’. Một số người nói: ‘Một phần làm tôi thích, một phần làm tôi không thích!’. Quan điểm đầu gần với tham dục, trói buộc, chấp thủ. Quan điểm thứ hai gần với không tham dục, không trói buộc, không chấp thủ.

Khi nghe vậy, Trường Trảo cho rằng Đức Phật tán dương quan điểm mình. Nhưng Đức Phật bình thản tiếp tục phân tích: 

-          Ai chủ trương: ‘Một phần làm tôi thích, một phần làm tôi không thích!’ thì các phần làm họ thích là gần với tham dục, trói buộc, chấp thủ; phần làm họ không thích là gần với không tham dục, không trói buộc, không chấp thủ.

Người trí nhận thức rằng, nếu nói lên bất kỳ một quan điểm nào trong ba quan điểm trên và cho đấy là sự thật, ngoài ra đều sai, thì sẽ chống lại hai hạng người chủ trương hai quan điểm kia. Tóm lại, có kiến chấp là có đối nghịch, đối nghịch đưa đến tranh luận, tranh luận đưa đến chống đối, chống đối đưa đến bực mình. 

Thấy thế, vị này hủy bỏ những tri kiến ấy.